برج قابوس در سال 375 ه . ش(1010سال پیش) به دستور قابوس حاکم گرگان ساخته شد. برج یا گنبد قابوس با 70 متر ارتفاع از سطح زمین بلندترین بنای آجری جهان است . این بنا با آجرهای زرد رنگ و به شکل یک استوانه ی چند وجهی ساخته شده است. برج در شهر گنبد کاووس قرار دارد و نام شهر هم از این بنا گرفته شده است. نام شهر در اصل گنبد قابوس بوده است.
تبیان درباره برج قابوس نوشته است : «برج قابوس بن وشمگیر» مرتفع‌ترین برج آجری ایران و یکی از بلندترین برج‌های آجری جهان است که در سی و ششمین اجلاس یونسکو در مسکو به ثبت جهانی رسید.
در ضلع جنوبی آن یک ورودی قرار دارد که 5/1 متر عرض و 55/5 متر ارتفاع دارد. در درون طاق هلالی سر در آن ، مقرنسی است که به نظر می‌رسد در مراحل نخستین پیشرفت این نوع تزئینات معماری و گچ بری است . شاید این مقرنس ساده و در عین حال زیبا از اولین نمونه‌های مقرنس سازی در بناهای اسلامی می‌باشد که بتدریج تکمیل شده است.
دو ردیف کتیبه کوفی بصورت کمربندوار بدنه را آرایش کرده است که یک ردیف آن در 8 متری پای آن و دیگری بالا در زیر گنبد مخروطی قرار دارند. نوع نوشته کوفی کتیبه‌ها ساده و آجری است. حروف آن آرایش ندارند و بر جسته و خوانا می‌باشند و حاشیه‌ی دور آنها قاب مستطیلی شکلی است از آجر. قابوس بن وشمگیر به زبان عربی علاقه‌ای خاص داشت و بدین سبب کتیبه‌های این بنا به زبان عربی و خط کوفی نگاشته شده است.
افسانه ای است که می گوید پیکر بی جان ابوالمعالی در تابوتی بلورین جای داشت و از ارتفاع ۵۰ متری سقف برج با زنجیری آویخته بود و هر بامداد فروغ خورشید از روزنه ۲ متری گنبد بدان می تابید.
به عقیده مدیر پژوهشی پایگاه تاریخی شهر جرجان، گنبدکاووس در دوران های پیش از اسلام در ایران، استودان (تابوت) بزرگان را به نحوی می ساختند که دشمن به استخوان های آنان دسترسی نداشته و این مطلب را درباره استودان انوشیروان به تفصیل گفته اند. اما نظر به این که قابوس مسلمان بوده، نمی توان پذیرفت که پیکر وی به صورت همیشگی با تابوت آویخته شده باشد
دیدگاه‌ها
هیچ نظری هنوز ثبت نشده است.